រាជធានីភ្នំពេញ ៖ ឯកឧត្តម ខៀវ កាញារីទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន និងជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានរំលឹកខួបឆ្នាំទី២០ នៃការប៉ុនប៉ងធ្វើឃាតមិនបានសម្រេចមួយមកលើក្បួនរថយន្តសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ។
ខ្លឹមសារនៃការរំលឹកមានទាំងស្រុងដូចតទៅ ៖ ថ្ងៃនេះសម្តេចតេជោរំលឹកពីខួបទី ២០ នៃការប៉ុនប៉ងធ្វើឃាតសម្តេច នៅសៀមរាប ។ ខ្ញុំសូមអនុញ្ញាត រំលឹករឿងនេះ ព្រោះកាលនោះខ្ញុំនៅជាប់នឹងការងារនេះ ។ ហើយបើនិយាយរឿងនេះ ខ្ញុំនៅតែព្រឺព្រួចនឹកឃើញសំដីលោក ជីវតាក្វាន់ ពេលដែលលោកមកប្រទេសខ្មែរសម័យអង្គរ ។ ពិតមែនតែសម័យលោក ជីវតាក្វាន់ មកដល់ស្រុកខ្មែរ ប្រទេសយើងចាប់ផ្តើមទន់ខ្សោយខ្លះហើយក្តី ក៏ប៉ុន្តែចំនុចមួយដែលលោក ជីវតាក្វាន់ កត់សំគាល់ គឺៈ«ទេវតារក្សាស្រុកនេះ ខ្លាំងពូកែណាស់» ។
ថ្ងៃ ២៤ កញ្ញា ១៩៩៨ គឺជាថ្ងៃដែលសម្តេចឪ កំនត់ជាថ្ងៃគណបក្សដែលបានទទួលអាសនៈក្នុងសភាចូលប្រជុំនៅសៀមរាប និងទៅស្បថនៅមុខអង្គរ ។ យើងត្រូវទៅជួបជុំគ្នានៅសៀមរាបតាំងពីថ្ងៃទី ២៣ កញ្ញា (សម័យនោះ មិនមានជើងយន្តហោះច្រើនទេ ហើយផ្លូវមិនមានសុវត្ថិភាព ១០០% ដូចពេលនេះដែរ) ។ នៅរសៀលថ្ងៃទី ២៣ សម្តេចតេជោ នឹងមកដល់ជុំជាមួយពួកយើងដែលសំរាក នៅសណ្ឋាគារលោក សៀងណាំ ។ តែនៅយប់ថ្ងៃទី ២២ កញ្ញា សម្តេចបានយល់សប្តិឃើញព្រលឹងម្តាយរបស់លោកមកប្រាប់ថា បើទៅសៀមរាបត្រូវទៅដុតធូបសុំសុខ នៅវត្តព្រះអង្គខ្មៅ ។ សម្តេចអត់ស្គាល់វត្តព្រះអង្គខ្មៅ នៅឯណាទេ ។ លុះព្រឹកថ្ងៃទី ២៣ លោកបានអោយគេសួរទើបដឹងថាវត្តព្រះអង្គខ្មៅនេះ នៅក្នុងអង្គរធំ តាមផ្លូវទៅប្រាសាទបាយ័នតែម្តង ។
នៅរសៀលថ្ងៃទី ២៣ នោះ សម្តេចនិងសមាជិកជាប់ឆ្នោតជាសភានៃគណបក្សប្រជាជនទាំងអស់ បានជិះរថយន្តក្រុងរួមគ្នាមួយ (រួមទាំងខ្ញុំផង) ទៅវត្តព្រះអង្គខ្មៅ ។ ក្រុមអភិរក្សអង្គរបានអោយដឹងថា ហេតុបានជាវត្តនេះមាននាមវត្តព្រះអង្គខ្មៅយ៉ាងនេះ ដោយក្នុងសម័យសង្គ្រាម សាសនាក្រោយអង្គរ រវាងព្រហ្មញ្ញ និង ពុទ្ធសាសនា គេបានដុតវត្តនេះរោលរាល ទាំងព្រះបដិមាព្រះពុទ្ធឡើងខ្មៅអ៊ូញ ទើបគេអោយឈ្មោះវត្តនេះរហូតមក ។
ក្រោយពីធ្វើការបន់ស្រន់ហើយ សម្តេចបានចាក់គម្ពីរ ត្រូវត្រង់ព្រះពោធិសត្វប្រសូតនៅក្នុងរាជវង្ស តែព្រះអង្គមិនមានបន្ទូល អីទាំងអស់ ដូចជាគថ្លង់ រហូតដល់ព្រះបីតាទ្រាំលែងបានបញ្ជាាអោយយកទៅសំលាប់ចោល តែមិនសុគត ។ គម្ពីរបានចែងថា «មានការលំបាកមុន តែចុងក្រោយល្អណាស់» ។ សម្តេចតេជោ បានមើលឃើញការ ប្រជុំនៅថ្ងៃស្អែកទី ២៤ កញ្ញា គឺមានន័យដូចគម្ពីរថា «ដល់ក្រោយល្អណាស់»នោះឯង ។ នៅក្នុងរថយន្តសម្តេចសួរថា «អ្នកណាចង់ទៅណា ទាន់អញមានលុយ?» (សម្តេចតែងមានទំលាប់និយាយជាមួយពួកខ្ញុំអញ) ខ្ញុំបានតបថា «បងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅតែមួយកន្លែងទៅ លុយទុកអោយខ្ញុំដើរចាយវិញ» ។ នៅយប់នេះ ចាប់ពីពេលអធ្រាត្រទៅ ស្រាប់តែមានភ្លៀងធ្លាក់ជោកជាំរហូតដល់ភ្លឺ ។ គឺភ្លៀងនោះហើយដែលបានជួយសង្គ្រោះជីវិតសម្តេចតេជោ …..(នៅមានត) ។(បន្តភាគ)…. ភ្លៀងធ្លាក់ជោកជាំរហូតដល់ម៉ោង ៦ ព្រឹកទើបដាច់ ។ ខ្ញុំក៏ចេញទៅស្រស់ស្រូបនៅភោជនីយដ្ឋាន «បន្ទាយស្រី» ដោយយកក្រុមអង្គរក្សផ្ទាល់របស់សម្តេចស្ទើរទាំងអស់ទៅជាមួយ (ខ្ញុំចាំថា នៅព្រឹកនោះ អស់ ៩០ ដុល្លារ) ។
ស្រស់ស្រូបស្ទើរមិនទាន់ចប់ផង ភ្លៀងចាប់ផ្តើមបង្អុរយ៉ាងខ្លាំងមកទៀត (នៅម៉ោងជិត ៧ ) ។ ពួកយើងប្រញាប់រូតរះមកសណ្ឋាគារវិញ ហើយចាប់ផ្តើមស្លៀកក្បិន (មានក្រុមខាងវិចិត្រសិល្បៈមកពីភ្នំពេញជួយចងក្បិនយើង) ។ តាមការរៀបចំ សម្តេចត្រូវទៅដល់ព្រះរាជដំណាក់មុនគេ ហេតុនេះយើងត្រូវចេញមុនគណបក្សនានា (មុនទាំងសម្តេចជាស៊ីមជាប្រធានបក្សទៅទៀត) ។ សម្តចជិះរថយន្តទី ២ បន្ទាប់ពីឡាននាំមុខ ហើយឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃរដ្ឋាភិបាល ជិះរថយន្តតូចបន្ត ។ ពួកខ្ញុំជិះឡាន មីនីវ៉ាន់ បន្ពពីក្រោយឡានតូច ។ ដោយខ្ញុំចង់ថតរូបបានល្អផង ខ្ញុំក៏ទៅអង្គុយមុខគេជាប់អ្នកបើកឡាន (ឡានចង្កូតស្តាំកាលនោះ) ហេតុនេះខ្ញុំអង្គុយខ្ពស់ជាងឡានតូចៗដែលនៅមុខ ។
យើងអង្គុយជជែកគ្នាសើចលេងពេញរថយន្ត ស្រាប់តែឮសូរក្ឌាំង ។ ខ្ញុំសំលឹងមើលទៅមុខ ឃើញផ្សែងខៀវពណ៌ពងក្រសារមួយដុំក្រាស់នៅខាងស្តាំដៃ តែមិនដឹងមានរឿងអីទេ ។ អង្គរក្សនៅអង្គុយជាមួយសម្តេចប្រាប់ខ្ញុំថា នៅពេលនោះសម្តេចកំពុងអោនជូតវ៉ែនតា ហើយ បន្ទាប់ពីនោះភ្លាម លោកសួរថាមានអីគេណឹង ? ទាំងអស់គ្នា អត់ដឹងថាជាអីទាំងអស់ (ព្រោះគ្មានអ្នកណាមើលឃើញគ្រាប់រត់កាត់ពីលើកាប៉ូឡានទាន់ទេ) ។ ហើយក្បួនចេះតែបន្តដំណើរទៅ ។ ពេលឡានខ្ញុំមកដល់កន្លែងបាញ់នេះ ក៏អត់ចាប់ភ្លឹកអីដែរ ព្រោះមិនបានមើលទៅផ្ទះដែលខូចខាតនៅឆ្វេងដៃ (ហើយបើឃើញខូចខាត ក៏មិនចាប់អារម្មណ៍ដែរ ព្រោះសម័យនោះមិនមានផ្ទះថ្មីទេ) ។
ដោយឃើញម្តុំនោះ មានកន្លែងប៉ះកង់ជាច្រើនរួមទាំងបំពង់ខ្យល់ផង ខ្ញុំក៏គិតថាជាការផ្ទុះបំពង់ខ្យល់ ហើយ ក៏និយាយលេងប្រាប់គ្នាថា «ពីសម័យមុន តែផ្ទុះបែបនេះច្បាស់ជាកំបុត ក ហើយ» ។ ក្បួនយើងទៅដល់ព្រះរាជដំណាក់ ដោយមានការទទួលតាមពិធីការ ហើយពួកយើងជាសមាជិកគណបក្សប្រជាជនត្រូវគេដាក់អោយអង្គុយតាមកន្លែងទៅតាមអាយុ ។ សម្តេច សខេង មានអាយុស្មើខ្ញុំហេតុនេះនៅអង្គុយជាប់ជាមួយខ្ញុំ ក្នុងសម័យប្រជុំទីមួយសភា ប្រធានបក្សនានា ដែលមានអាសនៈក្នុងសភា អង្គុយកៅអីជួរមុខទាំងអស់គ្នា ។ នៅពេលនោះទើបសម្តេច សខេង (នៅជារដ្ឋមន្ត្រីមហាផ្ទៃ) បានទទួលទូរសព្ទ័មកថា មានការបង្កៃគ្រាប់បេ៤០ បួនគ្រាប់លាក់ក្នុងគុម្ពផ្កាក្រដាស អមផ្លូវ ហើយបញ្ជាដោយប្រព័ន្ធទូរសព្ទចល័ត ។
សំណាងដោយសារយប់នោះមានភ្លៀងធ្វើអោយសើមប្រពន្ធ័តខ្សែទើប ផ្ទុះតែមួយគ្រាប់ខាងដើម បើផ្ទុះទាំង ៤ គ្រាប់សម្តេចតេជោគ្មានសល់អីទេ (រថយន្តលោកជិះជារថយន្ត Land Cruiser ធម្មតា មិនមែនពាសដែកទេ) ។ នៅក្នុងសម័យនោះ បញ្ឆិតទល់មុខកន្លែងបង្កៃគ្រាប់ គឺជារង្គសាលដែលមានរាំរែករហូតជិតភ្លឺ ហើយកន្លែងទល់មុខ រួមទាំងកន្លែងបង្កៃគ្រាប់ (នៅឆ្ងាយពីគេបន្តិច) ជាកន្លែងដែលតែងមានអ្នកម៉ូតូឌុបនៅរង់ចាំភ្ញៀវ ហេតុនេះពួកគេអាចសំងំបង្កៃគ្រាប់បាន ។ សម្តេច សខេង អោយខ្ញុំទៅរាយការណ៍ជូនសម្តេចនៅជួរមុខ ។ សម្តេចនៅស្ងៀម ។ ខ្ញុំក៏ត្រលប់មកអង្គុយវិញ ។
បន្តិចមកទៀត ក្រុមសន្តិសុខបានលើកសំនួរមួយទៀត ។ នោះគឺថាតើសម្តេចគួរបន្តទៅស្បថនៅអង្គរវត្តទេ ? (តាមផ្លូវទៅអង្គរវត្តសុទ្ធតែព្រៃក្រាស់ មិនដូចពេលនេះទេ) ព្រោះមិនបានត្រៀមមានបញ្ហានេះកើតឡើង ពោលគឺត្រៀមកំឡាំងសន្តិសុខ (តែបើមិនទៅស្បថគឺមិនពេញសិទ្ធិជាតំនាងរាស្ត្រទេ) ។ សម្តេច សខេង អោយខ្ញុំទៅសួរសម្តេចតេជោម្តងទៀត …….នៅមានវគ្គបន្ត
