តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំតែមួយគត់នៅកម្ពុជា បានព្រមដើរចូលរដ្ឋសភាដោយបានទទួលសុពលភាពនិងស្បថ ធ្វើសច្ចាប្រណិធានចូលកាន់តំណែងជាតំណាងរាស្ត្រពេញ សិទ្ធិក្លាយទៅជាតំណាងរបស់ប្រជាជាតិខ្មែរទាំងមូលបញ្ចប់ ទាំងស្រុងនូវវិបត្តិនយោបាយក្រោយការបោះឆ្នោតជ្រើសរើស តាំងតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី ៥ (២០១៣-២០១៨) អស់ រយៈពេលមួយឆ្នាំនិងឈានទៅបើកសករាជ្យថ្មីមួយទៀតក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ ។
គេអាចនិយាយបានថា ក្រោយពេលមានព្យុះភ្លៀងផ្គរ រន្ទះដ៏កាចសាហាវមេឃបានប្រែជាស្រឡះល្អ វិបត្តិនយោបាយ នៅកម្ពុជាត្រូវបានបញ្ចប់ ប៉ុន្តែមុននិងឈានដល់ការបិទបញ្ចប់ វិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជាអស់រយៈពេលប្រមាណ ១ ឆ្នាំកន្លង ទៅនេះគឺអ្វីៗត្រូវបានចំណាយយ៉ាងច្រើនក្រាស់ក្រែលដែលយើង ត្រូវចងចាំមិនភ្លេច ទាំងជីវិតប្រជាពលរដ្ឋស្លូតត្រង់ ទាំងទ្រព្យ សម្ភារៈ ដូចជាមានឈាមប្រជាជនត្រូវហូវជោគដីនៅស្ពាន អាកាសក្បាលថ្នល់ នៅស្ពានស្ទឹងមានជ័យ នៅផ្លូវវ៉េងស្រេងជា ដើម ។ បេក្ខជនតំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំងជាប់ឆ្នោត និងសកម្ម ជនមួយចំនួនត្រូវជាប់គុក កងសន្តិសុខរបស់គណបក្ស កាន់អំ-ណាចរងរបួសធ្ងន់ស្រាល កម្មករកម្មការិនី និងប្រជាពលរដ្ឋមួយ ចំនួនស្លាប់ និងរងរបួសការលាបពណ៌ដាក់គ្នា ដោយគេមិនទាន់ ដឹងថា តើអ្នកនយោបាយរបស់គណបក្សទាំងពីរនិងប៉ះប៉ូវទទួល ខុសត្រូវក្នុងកម្រិតណានោះនៅឡើយ នៅពេលដែលមានការ ស្រុះស្រួលគ្នា ឈានទៅដល់ការបញ្ចប់វិបត្តិនយោបាយ ។
សម័យប្រជុំសភានីតិកាលទី ៥ នាថ្ងៃទី ០៨ ខែសីហា ឆ្នាំ ២០១៤ របស់តំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតទាំង១២៣រូប ស្របតាម កិច្ចព្រមព្រៀងរវាងគណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរក៏បានបិទទំព័រ នូវការចោទប្រកាន់ថា សភាឯកបក្ស ឬសភា ដែលមានបក្សតែ មួយដែលខុសនិងគន្លងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ។
លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានថ្លែង ក្នុងកិច្ចប្រជុំសភាថា “ដើម្បី ធានាថាទំព័រប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មីនេះ បាន បើកយ៉ាងត្រឹមត្រូវដូចយើងបានដឹងទាំង អស់គ្នា ខ្ញុំយល់ថា យើងត្រូវតែបញ្ចប់វប្បធម៌ចាស់មួយហើយនឹងបើកវប្បធម៌ថ្មី ។ វប្បធម៌ចាស់ដែលយើងត្រូវតែបញ្ចប់គឺវប្បធម៌សង្គ្រោមសង្គ្រាម ក្តៅ ឬសង្គ្រាមត្រជាក់ ។ សង្គ្រាមនេះគឺចាត់ទុកខ្មែរយើងដូចគ្នា ដែលមានគំនិតផ្សេងគ្នាចាត់ទុកជាសត្រូវ ។ យើងមិនមែនជា សត្រូវរវាងខ្មែរនឹងខ្មែរទេ ។ វប្បធម៌ ដែលយើងបំបាត់គឺវប្បធម៌ ហិង្សា និង វប្បធម៌សងសឹកគ្នាទៅវិញទៅមក ដូចសម្តេច តេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រីធ្លាប់បានលើកឡើងវប្បធម៌មួយដែលយើង ត្រូវតែបញ្ចប់គឺវប្បធម៌ដែលខ្មែរហៅថា ទឹកឡើងត្រីស៊ីស្រមោច ទឹកហោចស្រមោច ស៊ីត្រី ។ យើងទាំងអស់គ្នាមិនមែនជាត្រី ហើយក៏មិនមែនជាស្រមោចដែរយើងទាំងអស់គ្នាជាមនុស្សដូច គ្នា យើងទាំងអស់គ្នាជាខ្មែរដូចគ្នា យើងទាំងអស់គ្នាត្រូវរស់ជា មួយគ្នាត្រូវធ្វើការសហការ គ្នាដើម្បីការពារ កសាងជាតិយើង ត្រូវ ធ្វើការជាមួយគ្នាគ្រប់កាលៈទេសៈរហូត ដល់សសវសាន កាល” ។
លោក សម រង្ស៊ី បន្តទៀតថា“វប្បធម៌ ថ្មីដែលយើងត្រូវ បង្កើតគឺវប្បធម៌សន្ទនា សន្ទនាក្នុងការគោរពគ្នាទៅវិញទៅ មក ដើម្បីរកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធីចំពោះរាល់បញ្ហាទាំង អស់ ។ វប្បធម៌សហការធ្វើការជាមួយគ្នាជជែកគ្នាមិនដណ្តើម យកឈ្នះយកចាញ់ មិនសំខាន់ នរណាឈ្នះ នរណាចាញ់ ។ អ្វី ដែលសំខាន់ យើងត្រូវរកគន្លឹះ គំនិតដែលល្អ គំនិត ដែលត្រឹមត្រូវ គំនិតដែលការពារប្រទេស ជាតិយើង គំនិតដែលជួយកសាង ទាំង អស់គ្នាដល់ប្រទេសជាតិយើងឱ្យមាន ភាពរុងរឿង ។
ចំណែកសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន អនុប្រធានគណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជាបានថ្លែងថា “ខ្ញុំសង្ឃឹមថាថ្ងៃនេះលោក សម រង្ស៊ី និងសហការីរបស់ខ្លួននឹងកត់ត្រានូវសម្តីទាំងអស់នេះហើយ ដែលយើងបាននិយាយជាមួយគ្នាតាំងពីថ្ងៃទី១៦-១៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣ និងនិយាយជាមួយគ្នាសាជាថ្មីម្តងទៀតតាមទូរស័ព្ទ ថ្ងៃទី៩ ខែមេសា និងសាជាថ្មីម្តទៀតគឺបាននិយាយនៅថ្ងៃទី២២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៤” ។ ក្នុងន័យនេះ លោកសមរង្ស៊ីបានរំលឹក ពាក់ព័ន្ធជាមួយបញ្ហាបញ្ចប់នយោបាយ ទឹកឡើងត្រីស៊ីស្រមោច ទឹកហោចស្រមោចស៊ីត្រី ។ សម្តេចតេជោស្នើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ កម្ពុជាទាំងមូលកត់ត្រាទុកនូវសម្តីរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្ស ទាំង២ ។ ព្រោះថា អ្នកដែលនិយមជ្រុលចូលចិត្តនិយាយថា បើ បានឡើងកាន់អំណាចនឹងចាប់ឯងដាក់គុកនឹងប្តឹងទៅនេះប្តឹង ទៅនោះដែលចេញពីប្រភពណា ហើយយើងអាចយល់បានទាំង អស់គ្នាពីបញ្ហានេះ ។
ឥឡូវនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងកាន់អំណាច អ្នកទាំងឡាយអាចរស់នៅជាមួយគ្នាបាន។ នេះគឺបង្ហាញឱ្យឃើញ រួចមកហើយនិងកំពុងបន្តបង្ហាញតទៅទៀត ។ អ្វីដែលយើង បាននិយាយគ្នា ថាយើងចាស់ៗហើយ យើងត្រូវកសាងអំពើល្អ សម្រាប់ប្រជាជនរបស់យើង។ យើងក៏សង្ឃឹមយ៉ាងមុតមាំយើង ខ្ញុំជាគណបក្សប្រជាជនមិនក្លាយទៅជាអាយ៉ងយួនទៀតទេ យោងទៅលើអ្វីដែលសម្តីលោកថា ខ្ញុំជាយួនទៅហើយ ដូច្នេះ មាន ន័យថា យើងនៅតែជាសត្រូវជាមួយគ្នា គ្រាន់តែមកនិយា យដូច្នោះយកល្អរៀងខ្លួន។ ដូច្នេះសូមប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស កត់ត្រាទុកសម្តីទាំងឡាយដែល បានលើកឡើង”។
សម្តេចតេជោនៅតែមានពាក្យ ស្វាគមន៍និងអរគុណនូវ ពាក្យពេចន៍របស់លោក សម រង្ស៊ី ហើយសូមព្រះសង្ឃប្រជា ពលរដ្ឋនៅទូទាំងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាកត់ត្រាសម្តីទាំងសម្តី របស់ លោក សម រង្ស៊ី និងទាំងសម្តីរបស់ខ្ញុំថា យើងបញ្ចប់ នៅពាក្យថា “ទឹកឡើងត្រីស៊ី ស្រមោច ទឹកហោចស្រមោចស៊ី ត្រី”។ “មានគេអត់អញ មានអញអត់គេ” “ឯង ឈ្នះឯងចាប់ អញដាក់គុក” ហើយនឹងវប្បធម៌លាបពណ៌ ។ សូមមេត្តាយោគ យល់ ព្រោះស្រគៀត្រចៀកណាស់ ហើយបើសិនជារឿងនេះ បានកើតឡើងតាំងពី មួយឆ្នាំមុនវាគ្មានរឿងអ្វីកើតឡើងទេ ប៉ុន្តែវាអាចកើតយឺតប្រសើរជាងវាមិនបានកើត ។ មកយឺតប្រ សើរជាងមិនបានមក ។ ប៉ុន្តែទោះបីវាបានកើត១០ខែមុនបង្កឱ្យ មានបញ្ហាក៏ថ្ងៃនេះរឿងរ៉ាវទាំងឡាយបានបញ្ចប់ ហើយខ្ញុំបាន ឯកភាពជាមួយលោក សម រង្ស៊ី លើបញ្ហានយោបាយស្មុគស្មាញ ត្រូវបានបញ្ចប់ទាំងស្រុងនៅ ថ្ងៃនេះ ។
អ្នកវិភាគយល់ឃើញថា ការសម្រេចចិត្តដើរចូលអង្គុយ ក្នុងសភារបស់អ្នកតំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រឆាំង ដោយមិនចុះ ចូលធ្វើរាជរដ្ឋាភិបាលចម្រុះជាមួយគណបក្សកាន់អំណាច គឺ ជាជម្រើសដ៏ល្អតែមួយគត់ដែលគណបក្សប្រឆាំងត្រូវតែទទួល យក ព្រោះមានចំណុចខ្លាំងពីរដែលត្រូវលើកមកពិចារណា គឺការទទួលមុខតំណែងរបស់អ្នកតំណាងារស្ត្រ គណបក្សប្រ-ឆាំងត្រូវបានទទួលអភ័យឯកសិទ្ធិសភានិងមិនអាចលើកអភ័យ ឯកសិទ្ធិ និងស្វែងរកចាប់ខ្លួនដូចបកចេកទុំ ដូចអាណត្តិមុន បានឡើយ ព្រោះសភាខ្វះកូរ៉ុមពីរភាគបី ក្នុងការដកអភ័យ ឯកសិទ្ធិនាអាណត្តិនេះ និងសភាមិនជិះសេះលែងដៃ ដូចអា-ណត្តិមុនៗឡើយ ដូច្នោះអ្នកតំណាងរាស្ត្រនៃគណបក្សប្រឆាំង មានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការបំពេញការងារមិនព្រឺរងារដូច កាលពីអាណត្តិមុនឡើយ ។
ទោះបីយ៉ាងណា ការព្រមចូលសភារបស់គណបក្សសង្គ្រោះ ជាតិត្រូវបានទទួលការរិះគន់ការស្តីបន្ទោសយ៉ាងច្រើនពីសំ-ណាក់សមាជិកមួយចំនួនរបស់ខ្លួននិងពីស្រទាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្លះ ដែលគាំទ្របក្សប្រឆាំងប៉ុន្តែមតិទាំងនោះគឺគ្រាន់តែជាសិទ្ធិរបស់ ពលរដ្ឋនៅក្នុងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសំខាន់គឺផលប្រយោជន៍ជាតិត្រូវចាត់ទុកជាអាទិភាពបំផុត ហើយការចូលសភារបស់បក្ស ប្រឆាំងបានធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេសអបអរសាទរគាំទ្រ ព្រោះថា ការតវ៉ានៅក្នុងសភាដែលមានអាវអភ័យឯកសិទ្ធិវា ប្រសើរជាងការតវ៉ានៅតាមដងផ្លូវប្រឈមមុខនឹងការហូរ ឈាមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងពុំបានទទួលផ្លែផ្កាអ្វីនោះឡើយ រហូតដល់មានអ្នកឌឺដងថា ឆ្កែចេះតែព្រុស មនុស្សចេះតែដើរ ។
វិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជាត្រូវបានបញ្ចប់ តែទោះបីយ៉ាង ណាល្បែងនយោបាយ គឺអាចប្រែប្រួលគ្រប់វិនាទី សំខាន់គឺនៅ លើឆន្ទៈរបស់អ្នកនយោបាយដែលត្រូវគិតយកផលប្រយោជន៍ ជាតិជាធំ ទើបវិបត្តិនយោបាយបានបញ្ចប់ និងមានស្ថេរភាពប្រ ជាពលរដ្ឋ និងរង់ចាំមើលតទៅទៀត ៕
